تبیین نکته ای مبهم در بیتی از شرفنامه ی نظامی گنجه ای، با تکیه بر شواهد زبان کردی

Authors

  • حبیب اله سلیمی دانشجوی دکرتی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان
  • سید احمد پارسا استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان
Abstract:

 نظامی گنجه‌ای (م.۶۰۳ ق) در بیتی از شرفنامه، وقتی از «می» نام می‌برد، به منظور روشن‌کردن معنی کلام و جلوگیری از آمیختگی معنی حقیقی و مجازی می، توضیحاتی ارائه می‌دهد که در ضمن آن به بیت زیر اشاره می‌کند: «گر از می‌ شدم هرگز آلوده‌جام              حلال خدا باد بر من حــــــرام» از آنجا که در قرآن کریم در چندین آیه، از جمله آیه‌های ۸۷و۸۸ سوره‌ی مائده تأکید شده که نباید «حلال خدای را بر خود حرام کرد» و با توجه به این‌که نظامی شاعری مسلمان، آشنا به عرفان اسلامی، آگاه و معتقد به مفاهیم قرآنی و فرهنگ اسلامی است، این سؤال پیش می‌آید که منظور نظامی از طرح این مسئله چیست و کلام او از کدام منشأ سرچشمه گرفته است؟ پژوهش حاضر می‌کوشد با بررسی تفسیرهای قرآن کریم، متن‌های فقهی و واکاوی متن‌های ادب پارسی، به این پرسش و پرسش‌های این‌چنینی درباره‌ی این بیت پاسخ دهد. روش این پژوهش توصیفی است و نتایج با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا به شیوه‌ی کتابخانه‌ای و سندکاوی تحلیل می‌شوند. نتایج بیانگرست که این نظر نظامی با قرآن کریم در تضاد نیست. درواقع در این بیت تکیه‌‌کلام سوگندگونه‌ای وجود دارد که از طریق فقه‌اسلامی در میان ایرانیان، در زمان‌های گذشته به‌ویژه در قرن ششم رواج داشته است و هنوز نمود آن را به‌روشنی در برخی از مناطق غرب ایران می‌توان دید.      

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تطبیق آرای روانکاوانه ی لَکان با ویژگی های ناخودآگاه زنان فرمانروا در دو داستان از نظامی گنجه ای

نوشته های روانکاوانه ی"ژک لَکان"،امکان فرضیه سازی درباره ی ناخودآگاه اجتماعی و سیاسی را که در متون ادبی جلوه گر می شوند، دراختیار منتقدان قرار می دهد. لَکان، با بازنویسی فرآیند اُدیپی"فروید" به کمک اصطلاحات زبانی، سه مرحله را در رشد روانی سوژه، دخیل می داند: مرحله ی اوّل، تحت عنوان"امر واقع"با خصیصه ی تمامیت، یک-پارچگی و فراسوی دسترسی، از زبان بی نیاز است."امر خیال" با توهّم تمامیّت و انسجام(سوء شناخ...

full text

تلمیح در مثنوی های نظامی گنجه ای

استفاده از صناعات ادبی از اساسی ترین ابزارهای شاعران برای بیان مقصود است و یکی از مهمترین صنایع ادبی، تلمیح است. شاعر با استفاده از تلمیح و اکتفا کردن به یکی دو واژه که نشانه وسعت اطلاّعات و غنای فرهنگی خود اوست به خلق مضامین دست می زند و تداعی معانی ایجاد می کند و بر لطف و عمق شعر خویش می افزاید. نظامی گنجه ای در «خمسه یا پنج گنج» خود به مناسبت های گوناگون با آرایه تلمیح کلام خود را مزّین کرده ...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 1

pages  45- 61

publication date 2013-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023